Họa sĩ Phan Kế An

Sáng tác nghệ thuật

Họa sĩ Phan Kế An thành công ở thể loại tranh sơn mài, tranh sơn dầu mà nổi tiếng nhất là bức Nhớ một chiều Tây Bắc được vẽ vào mùa đông năm 1950, khi đó ông đi kháng chiến với tư cách là đặc phái viên của báo Sự Thật, bức tranh đã gợi cho hoạ sĩ - nhà thơ Đoàn Việt Bắc phổ thơ và nhạc sĩ Vũ Thanh sáng tác nhạc cho ca khúc Nhớ một chiều Tây Bắc

          Chiều Tây Bắc trong veo ngà ngọc/Trời như cầm được ở lòng tay
          Người vẽ tranh trầm tư dáng núi
          Tuổi thanh xuân là tiếng đàn vọng lại
          Bướm vàng bay chập chờn bước hành quân
          Hoa lau trắng phất phơ triền núi áo chàm sơn cước nhạt nhòa sương
          Có ngọn khói nào đâu mà nhớ
          Em đốt cơm lam vất vít hoàng hôn
          Cối giã gạo thập thình bên suối
          Bãi ngô non xanh rợn chân trời
          Nắng cứ hừng lên trong tranh vẽ
          Đoàn quân đi bóng ngả sườn non
          Mái nhà sàn chênh vênh vách núi
          Chiều rắc vàng khảm bạc vào cây
          ...Chiều Tây Bắc trong veo ngà ngọc
          Trời như cầm được ở lòng tay
          Người lính già trầm tư nỗi nhớ
          Anh thả chiều vào tranh.

Ngoài ra Phan Kế An còn nổi tiếng trong các thể loại tranh đả kích - châm biếm với bút danh Phan Kích và ký họa, ông là người đầu tiên được ký họa chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh do Trường Chinh đặt nhiệm vụ vào năm 1948, trong thời gian này ông đã sáng tác hơn 20 bức tranh về Bác, sau này được in lên báo Sự Thật số tháng 12 năm 1948. Hầu hết văn nghệ sĩ uy tín của nước ta thời đó như Nguyên Hồng, Thế Lữ, Nguyễn Công Hoan, Nguyễn Huy Tưởng, Nguyễn Tuân, Hoài Thanh, Hoàng Trung Thông, Trần Lê Văn, Quang Dũng, Hoàng Cầm, Anh Thơ đều được Phan Kế An ký họa

Tác phẩm- Giải thưởng:

Nhớ một chiều Tây Bắc
Những đồi cọ
Bác Hồ làm việc lán Nà Lừa
Hà Nội tháng 12 năm 1972
Cánh đồng bản Bắc
Gác chuông (trưng bày tại Bảo tàng Phương Đông - Liên Xô cũ)
Bụi nứa miền xuôi (được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Hermitage)